Legionella vormt een onderschat, maar reëel risico in laboratoria en procesinstallaties. Werken met watergedragen systemen, sproeiers of HVAC-installaties vraagt om nauwgezette preventie om de gezondheid van medewerkers en de continuïteit van processen te beschermen.
In dit artikel lees je:
Waar legionella zich kan ontwikkelen in technische omgevingen
Hoe je risico’s op de werkvloer beperkt
Welke beheersmaatregelen en protocollen je móet kennen
En hoe dit past binnen je QHSE- of onderhoudsstrategie
Of je nu werkt in een chemisch laboratorium, farmaceutische plant of food processing: dit is essentiële kennis voor elk (technisch) team.
Wat is legionella en waarom is het gevaarlijk?
Legionella pneumophila is een bacterie die zich snel vermenigvuldigt in stilstaand, lauw water tussen 20 °C en 50 °C. Wordt deze bacterie via fijne waterdruppels ingeademd, dan kan dat leiden tot een ernstige longontsteking: legionellose, ook wel de veteranenziekte genoemd.
Besmetting gebeurt via aerosolen, zoals bij sproeiers, douches, luchtbevochtigers of koeltorens — allemaal installaties die veel voorkomen in technische en laboratoriumomgevingen.
Waar liggen de risico’s in jouw werkomgeving?
De meeste besmettingsrisico’s ontstaan door:
Stilstaand water in leidingen of nooddouches
Onvoldoende onderhoud aan koeltorens of HVAC-installaties
Biofilmvorming in buizen of tanks
Vergeten tappunten in seldom-used ruimtes
Ook mobiele apparatuur zoals incubators of ultrasoonreinigers met waterreservoirs kunnen broeihaarden worden als ze niet goed worden geleegd en gereinigd.
Hoe voorkom je legionella in technische installaties?
Preventie begint bij inzicht in je installatie en consistent onderhoud. De belangrijkste maatregelen zijn:
Temperatuurbeheer: warmwater ≥ 60 °C, koud water ≤ 20 °C
Spoelroutines: wekelijkse spoeling van stilstaande leidingen en douches
Beheersplan opstellen: inclusief logboek, onderhoudsfrequentie en microbiologisch onderzoek
Koeltorenonderhoud: jaarlijks inspecteren, reinigen en desinfecteren
Training & bewustwording: medewerkers leren risicovolle situaties herkennen
Een goed opgesteld legionella beheersplan is wettelijk verplicht voor bedrijven met risicovolle installaties, en maakt vaak deel uit van het bredere QHSE-beleid.
Wat zijn de gevolgen van een legionellabesmetting?
Een besmetting heeft vaak verstrekkende gevolgen. Naast gezondheidsrisico’s voor personeel, kan een uitbraak leiden tot:
Productiestilstand
Onderzoeksonderbreking
Reputatieschade
Aansprakelijkheid en claims
Preventie is dus niet alleen een wettelijke plicht, maar ook een strategische investering in continuïteit en veiligheid.
Zo maak je legionellapreventie onderdeel van je organisatie
Legionellapreventie werkt alleen als het integraal wordt opgenomen in je werkwijze. Dit betekent:
Integratie in je onderhoudsmanagementsysteem
Duidelijke taakverdeling tussen facilitair, techniek en veiligheid
Digitale registratie van metingen en inspecties
Regelmatige herziening van het beheersplan op basis van veranderende installaties of processen
Conclusie
Een besmetting met legionella op de werkvloer is niet alleen een gezondheidsrisico, maar kan leiden tot stilstand, claims en reputatieschade. Door risico’s tijdig te herkennen en een effectief legionella beheersplan te implementeren, voorkom je problemen én voldoe je aan wetgeving.
Laat legionellapreventie niet over aan toeval of verouderde procedures. Train je team, onderhoud je installaties volgens de normen en documenteer elke stap. Zo werk je veilig, compliant én met vertrouwen.
FAQ, Veelgestelde vragen over legionella in technische werkomgevingen
1.Wat is legionella precies?
Legionella is een bacterie die voorkomt in lauw water en via aerosolen longinfecties kan veroorzaken, zoals veteranenziekte.
2. Welke installaties zijn risicovol?
Koeltorens, HVAC-systemen, nooddouches, bevochtigers en installaties met stilstaand water of biofilmvorming.
3. Wat zijn de symptomen van een legionellabesmetting?
Hoesten, koorts, spierpijn, kortademigheid en soms ernstige longontsteking. Medische hulp is noodzakelijk.
4. Hoe voorkom je legionella in een laboratorium?
Door spoelroutines, temperatuurbeheer, onderhoud van risicopunten en het volgen van een beheersplan.
5. Is een legionella beheersplan verplicht?
Ja. Voor veel bedrijven met risicovolle waterinstallaties is dit wettelijk verplicht op basis van Arbo- en drinkwaterwetgeving.
Word jij onze nieuwe specialist?
Bij Morgan Lab zetten we ons dagelijks in voor een veilige en toekomstbestendige werkomgeving. Denk jij in risico’s én oplossingen?
👉 Bekijk onze actuele vacatures in lab- en procestechniek
Samen maken we de laboratorium en procestechniek sector veiliger én slimmer
